آیا علت خواب آلودگی غیر عادی می ­تواند بیماری خاصی باشد؟

آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که همیشه احساس خواب آلودگی می‌کنند؟ چند ساعت خوابیدن در شبانه‌ روز می‌تواند احساس خواب آلودگی شما را از بین ببرد؟ قطعا خوابیدن یکی از بهترین نعمت‌های دنیاست که به صورت رایگان می‌توانیم از آن لذت ببریم. اینکه کسی بتواند هنگام شب و به محض اینکه سر روی بالشت می‌گذارد به خواب برود، نعمتی‌ست که شاید خیلی‌ها در آرزوی آن باشند.

مقدمه

آیا شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که همیشه احساس خواب آلودگی می‌کنند؟ چند ساعت خوابیدن در شبانه‌ روز می‌تواند احساس خواب آلودگی شما را از بین ببرد؟ قطعا خوابیدن یکی از بهترین نعمت‌های دنیاست که به صورت رایگان می‌توانیم از آن لذت ببریم. اینکه کسی بتواند هنگام شب و به محض اینکه سر روی بالشت می‌گذارد به خواب برود، نعمتی‌ست که شاید خیلی‌ها در آرزوی آن باشند.

اگر شما هم جزو دسته‌ی افراد خوش‌خواب هستید، شاید بشود گفت یکی از فاکتورهای خوشبختی در زندگی شما وجود دارد. اما گاهی اوقات همین خوابیدن می‌تواند زندگی افراد را دچار اختلال کند. تصور کنید شما 12 ساعت از شبانه روز را خواب باشید و باز هم احساس خواب آلودگی داشته باشید! شاید از خواندن این جمله تعجب کنید اما هستند افرادی که واقعا به این همه خواب نیاز دارند و باز هم سرحال نمی‌شوند.

نیاز به خوابیدن در افراد مختلف متفاوت است و معمولا با سن افراد در ارتباط است. اگر چه الگویی برای ساعت خواب افراد با توجه به سنشان وجود دارد، اما هستند افرادی که با خوابیدن کمتر از این تایم، احساس سرحالی می‌کنند که این می‌تواند نشانه‌ی اختلال‌هایی در بدن افراد باشد و در مقابل، افردای بزرگ‌سالی هم هستند که هم‌اندازه‌ی یک نوزاد می‌خوابند اما باز هم احساس کمبود خواب دارند و این مورد هم نیاز به پیگیری دارد. خب قبل از اینکه خوابتان بگیرد برویم سراغ اصل مطلب تا پاسخ این سوال‌ها را دریافت کنید.

خواب کافی در یک شبانه روز برای هر فرد چقدر است؟

در هنگام بیداری، نورون‌های مغز فعال هستند و ماده‌ای شیمیایی به نام آدنوزین که نقشی اساسی در احساس خواب آلودگی دارد، تولید می‌کنند. این ماده در بسیاری از فعالیت‌های بدن مثل گردش خون و تنفس و ادرار نقش دارد. وقتی که در مغز و نخاع شما، آدنوزین به مقدار مشخصی وجود داشته باشد، احساس خواب آلودگی به سراغتان می‌آید. آدنوزین با اتصال به گیرنده‌هایی که برای آن وجود دارد، فعالیت سلول‌های عصبی را کاهش می‌دهد و باعث ایجاد خواب آلودگی می‌شود.

حتما از تاثیر کافئین‌ها در کاهش خواب آلودگی با خبر هستید. با خوردن کافئین، درواقع این ماده به سمت گیرنده‌ای آدنوزین رفته و با اتصال به آن‌ها، اثر آدنوزین را تقلید می‌کند اما با عملکردی متفاوت. کافئین برخلاف آدنوزین عملکرد سلول‌های عصبی را کاهش نمی‌دهد، بلکه با افزایش عملکرد آن‌ها، تمایل به بیدار بودن را در شما تقویت می‌کند و بدن شما فکر می‌کند هنوز زمان استراحت فرا نرسیده است.

اگر دلایلی مثل داشتن یک روز خسته‌کننده یا چندین روز بی‌خوابی و یا عوارض جانبی برخی داروها که باعث خواب آلودگی می‌شوند را در نظر نگیریم، خوابیدن بیش از حد معمول می‌تواند نشانه‌ی بیماری در بدن شما باشد. خب ابتدا باید بدانید که چند ساعت خوابیدن در روز برای هر فرد لازم است و بعد ببینید که آیا شما هم جزو افرادی که خواب آلودگی زیادی دارند محسوب می‌شوید یا نه. میزان خواب کافی برای افراد در سنین مختلف(در 24 ساعت) به شرح زیر است:

با توجه به این اطلاعات، باید ببینید سنتان در کدام محدوده قرار دارد و آیا در روزهای عادی که دلایل خاصی برای زیاد خوابیدن وجود ندارد، با خوابیدن به میزان کافی باز هم احساس خواب آلودگی می‌کنید؟ اگر جواب شما مثبت است و این زیاد خوابیدن دارد به برنامه‌ی زندگی شما لطمه می‌زند، بهتر است علت خواب آلودگی خود را بررسی کنید تا با برطرف کردن مشکل، بتوانید به زندگی عادی خود برگردید. زیاد خوابیدن عوارضی مثل چاقی، افزایش احتمال مبتلا شدن به آلزایمر، کمر درد و برخی از مشکلات دیگر را به دنبال دارد. در ادامه برخی از بیماری‌هایی که می‌تواند علت خواب آلودگی شما باشد را بررسی می‌کنیم.

بیماری‌هایی که سبب خواب آلودگی می‌ شوند

آنمی یا کم خونی

اگر از خواب زیاد شاکی باشید و به پزشک مراجعه کنید، احتمالا از اولین اقداماتی که برای شما انجام می‌دهند، نوشتن آزمایش خون جهت تشخیص کم خونی‌ست. کم خونی معمولا در خانم‌ها و مخصوصا خانم‌هایی که در دوران پریود خونریزی زیادی دارند به چشم می‌خورد. از آنجا که گلبول‌های قرمز مسئول جابجایی اکسیژن در سطح خون هستند، در افرادی که تعداد این گلبول‌ها کاهش پیدا می‌کند، خواب آلودگی و احساس خستگی مداوم پیش می‌آید. درمان کم‌خونی معمولا سخت نیست و با برخی مکمل‌های دارویی و اصلاح رژیم غذایی قابل حل شدن است.

بیماری سلیاک

سلیاک، نوعی بیماری گوارشی‌ و از دسته بیماری‌های خود ایمنی‌ست که در آن، بدن فرد مبتلا به پروتئینی به نام گلوتن واکنش نشان می‌دهد. این واکنش به صورت آسیب زدن بدن به روده‌ی کوچک دیده می‌شود و فرد نباید خوراکی‌هایی مثل نان، کیک، غلات و …که حاوی گلوتن هستند را مصرف کند. تحقیقات نشان داده افراد مبتلا به این بیماری بیشتر از سایرین دچار خستگی و خواب آلودگی در طول روز می‌شوند. عوارض این بیماری به خستگی محدود نمی‌شود و برخی عوارض گوارشی مثل دردهای شکمی، نفخ، اسهال، آنمی و .. را هم در پی دارد.

کم کاری تیروئید (خواب آلودگی)

از دیگر علت‌های خواب آلودگی غیر معمول، می‌شود به مشکلات غده‌ی تیروئید اشاره کرد. در کم کاری تیروئید، هورمونی به نام تیروکسین از حد معمول کمتر ترشح می‌شود و فرد را دچار علائمی مثل خواب آلودگی می‌کند. شکنندگی موها، ضعف حافظه، افزایش وزن و خشکی پوست و خونریزی ماهیانه‌ی نامنظم، از دیگر علائم این بیماری می‌باشد که در برخی از افراد بروز می‌کند.

سندرم خستگی مزمن (خواب آلودگی)

سندرم خستگی مزمن، نوعی بیماری‌ست که اصلی‌ترین نشانه‌ی آن، خستگی مفرط و احساس خواب آلودگی فرد است که با انجام فعالیت‌های فیزیکی یا جسمی تشدید می‌شود. سندرم خستگی مزمن با خستگی‌ ناشی از بیماری‌های دیگر مثل کم خونی یا کم کاری تیروئید متفاوت است و با تشدید فعالیت‌های فیزیکی و ذهنی، علائم بیماری بیشتر می‌شود. احساس خستگی در این بیماری به انجام فعالیت‌های زیاد یا بی‌خوابی ربطی ندارد و حتی بعد از استراحت کردن و خوابیدن هم بهبود پیدا نمی‌کند. تشدید خستگی بعد از انجام فعالیت‌های بدنی، سرگیجه، سنگینی سر، صعف شدید صبحگاهی، سردردهای مزمن جابه‌جا شونده و حساسیت به تغییرات دما، بعضی از نشانه‌های این بیماری‌ست.

دیابت

بر اساس تحقیقاتی که در سال 2017 انجام شد، رابطه‌ ی نزدیکی بین اختلال خواب و بیماری دیابت وجود دارد. دیابت در بعضی از افراد باعث پرخوابی و در بعضی دیگر باعث بی‌ خوابی می‌شود. از دیگر علائم دیابت می‌ شود به تشنگی شدید، تمایل به خوردن شیرینی‌ جات و میل بیش از اندازه برای رفتن به توالت اشاره کرد.

افسردگی

خستگی و احساس خواب آلودگی، از مهم‌ترین علائم بیماری افسردگی‌ است که شاید کمتر کسی به آن توجه می‌کند. افسردگی به بیماری رایجی در جامعه‌ تبدیل شده و بسیاری از افراد با توجه نکردن به آن، شاهد کاهش کیفیت زندگی‌شان هستند. همانطور که ما برای درمان بیماری‌های جسمی نزد پزشک می‌رویم تا درمان شویم، برای درمان افسردگی هم حتما باید به پزشک مراجعه کنیم تا نشاط و شادابی را به زندگی خود و نزدیکانمان هدیه دهیم.

نارسایی قلبی

در نارسایی قلبی، قلب نمی­تواند وظیفه­ی پمپاژ خون و اکسیژن رسانی به ارگان­های بدن را به خوبی انجام دهد و این امر باعث بروز مشکلاتی مثل خستگی و خواب آلودگی می­شود. افرادی که به این بیماری دچار هستند، در حمل وسایل نه چندان سنگین و پیاده‌روی‌های روزانه هم ممکن است دچار مشکل شوند. درد سینه، سرگیجه و ضربان قلب نامنظم، از دیگر علائم این بیماری محسوب می‌شود.

آلرژی

افراد زیادی در این دنیا زندگی می‌کنند که به ماده یا مواد خاصی حساسیت دارند. شاید خود شما هم تجربه‌ی واکنش نشان دادن بدنتان به یک ماده‌ی غذایی یا نیش حشرات را داشته باشید. درواقع وقتی بدن شما مشغول مبارزه با مهاجمان خارجی می‌شود، شما این مبارزه را به صورت یک واکنش آلرژیک می‌بینید. در طی این مبارزه، بدن شما انرژی زیادی صرف می‌کند که همین امر می‌تواند باعث بروز خستگی و خواب آلودگی در شما شود. مواد شیمیایی خاصی که در طی یک واکنش آلرژیک در بدن ترشح می‌شود هم می‌تواند منجر به خواب آلودگی در افراد شود.

تغییرات هورمونی

تغییرات هورمونی که اغلب در بانوان رخ می‌دهد، می‌تواند علت خواب آلودگی در برخی از افراد باشد. استروژن، یک هورمون زنانه است که کاهش ترشح آن در بدن علاوه بر مشکلات زیادی که به وجود می‌آورد، می‌تواند باعث خستگی و بی‌حالی فرد هم بشود. از دیگر علائم این بیماری می‌شود به قاعدگی‌های نامنظم، گر گرفتگی، سردرد، خشکی پوست، افزایش تعریق و افسردگی اشاره کرد.

کمبود ویتامین‌ ها

ویتامین‌های گروه B و بخصوص B12 و همچنین کمبود ویتامین D، می‌تواند علت خواب آلودگی برخی افراد باشد، بدون آنکه حتی فکرش را بکنند که چنین عاملی هم می‌تواند باعث خستگی و ضعف آن‌ها شود. با تشخیص کمبود این ویتامین‌ها و در بدن و استفاده از مکمل‌ها، می‌تواند زندگی افراد را متحول کند و نشاط و سلامتی را به زندگی آن‌ها برگرداند.

هپاتیت (خواب آلودگی)

هپاتیت هم جزو آن دسته از بیماری‌ هایی‌ ست که می‌تواند باعث ایجاد خواب آلودگی و خستگی مفرط در افراد شود. این بیماری که جزو بیماری‌های مسری محسوب می‌شود، علائم دیگری مثل تب، تهوع، استفراغ، بی‌اشتهایی و درد مفاصل را داشته باشد. بله درست متوجه شدید، علائم این بیماری بسیار شبیه به آنفولانزاست ولی از نظر عملکرد، خیلی با هم تفاوت دارند.

کلام پایانی

در این مقاله به بررسی برخی از بیماری‌ها که منجر به خواب آلودگی غیر معمول می‌شوند، اشاره کردیم. اگرچه علت خواب آلودگی همیشه نشانه‌ی وجود بیماری در بدن نیست، اما اگر این شرایط به صورت ادامه‌دار وجود داشته باشد، می‌توان به وجود بیماری در بدن مشکوک شد. اگر شما در شب گذشته خواب کافی نداشتید یا یک روز بسیار خسته‌کننده را پشت سر گذاشتید، طبیعی‌ست که بدنتان به خواب بیشتری نیاز داشته باشد تا قوای از دست رفته‌ی خود را تجدید کند.

خوابیدن قطعا از بهترین نعمت‌های دنیاست، اما اگر قرار باشد زیاد خوابیدن برنامه‌ی زندگی ما را مختل کند، می‌تواند به معضل تبدیل شود. البته از آن طرف هم هستند کسانی که به کم‌خوابی مفرط دچار هستند که این کم‌خوابی هم می‌تواند به اندازه‌ی پرخوابی، زندگی فرد را دچار مشکل کند. اگر علت خواب آلودگی شما وجود بیماری خاصی در بدنتان نباشد، می‌‌توانید با اصلاح برنامه‌ ی خواب، خرید تشک مناسب و داشتن رژیم غذایی مناسب، هر روز با نشاط و انرژی به کارهای خود بپردازید.