نام دیگر تشک مواج ، تشک ضد زخم بستر می‌باشد و می‌تواند روی تخت، ویلچر و یا حتی صندلی شما نصب شود تا فشار را از روی منطقه موردنظرتان آزاد کند. هنگامی‌که بیمار روزهای متوالی به علت بیماری‌اش مجبور است روی تخت بخوابد به دلیل تنگ شدن عروق خونی با حوادث ناگواری مانند زخم‌های روی بدن، خارش، کمبود اکسیژن و کمبود مواد مغذی پوست در ناحیه فشار مواجه می‌شود. تشک مواج از یک تشک پی‌وی‌سی باکیفیت و یک پمپ هوای کم‌صدا درست‌شده است. شاید این سؤال برای شما پیش بیاید که زخم بستر چیست و چرا افراد برای درمان و پیشگیری از این مشکل باید از تشک مواج استفاده کنند.
زخم بستر هنگامی به وجود می‌آید که قسمتی از پوست یا بافت بدن دچار آسیب شده باشد. دلیل اصلی زخم بستر این است که افراد گاهی بنا به دلایلی مانند ابتلا به بیماری مدت‌زمان زیادی مجبور به نشستن و یا دراز کشیدن می‌شوند. تشک‌های مواج برای جلوگیری از به وجود آمدن و توسعه بیماری‌هایی نظیر زخم بستر ساخته شده‌اند و انواع مختلفی مانند تخم‌مرغی، ساده، سلولی، لیزری و… دارند. از انواع مختلف این تشک‌های طبی در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، مراکز بهداشتی و منازل استفاده می‌شود.
تشک مواج برای زخم بستر
تشک‌های مواج به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
تشک‌های Low tech یا فنّاوری پایین : این تشک‌ها با آب، هوا، فوم، فیبر و یا ژل پر می‌شوند و امکان تنظیم ندارند.
تشک‌های High tech یا فنّاوری بالا : این تشک‌ها قابلیت تنظیم دارند و با توجه به نیاز بیمار امکان پر و تخلیه شدن نیز دارند.
تشک‌هایی که با آب پر می‌شوند فشار را از روی هر نقطه از بدن برمی‌دارند و می‌توان گفت عملکرد آن‌ها به‌صورت کاهش فشار نقطه‌ای است. اکثر برندهای معروف بین پر شدن و تخلیه شدن سلول‌های هوا زمان کوتاهی را قرار می‌دهند که از ایجاد فشار جلوگیری کنند و بدین ترتیب جریان هوای سازگارتری ایجاد می‌شود که از مزایای آن می‌توان به کاهش میزان عرق، عدم احتمال ایجاد زخم و آلوده شدن منطقه تحت درمان اشاره کرد.
انواع تشک‌های مواج
1- تشک مواج تخم‌مرغی
این تشک‌ها با نام تشک ساده و زنبوری ارائه می‌شوند و قیمت پایین‌تری نسبت به سایر مدل‌ها دارند. این تشک‌ها برای افرادی با وزن حداکثر حدود 100 کیلو و طول درمانی کمتر از یک سال مناسب است. این نوع تشک مواج دارای 130 حباب و یک کمپرسور است که هوا را وارد حباب می‌کند. تشک مواج تخم‌مرغی معمولاً برای بیماران سطح یک و دو زخم بستر توصیه می‌شود زیرا برای پیشگیری بسیار مناسب است. همچنین بعضی از انواع آن دارای سوراخ‌های ریزی برای جلوگیری از تعریق بدن می‌باشند.
کاربردهای تشک مواج ساده وزنبوری
2- تشک مواج سلولی
این تشک‌ها نسبت به تشک‌های مواج تخم‌مرغی وزن بیشتری تحمل می‌کنند و قیمت آن نیز اندکی بالاتر است. این تشک برای افرادی که زیر دو تا سه سال طول درمان دارند، مناسب است. این تشک 15 تا 25 لوله در کنار هم دارد که به‌وسیله کمپرسور باد می‌شود و از فشار به یک منطقه خاص جلوگیری می‌کند. تشک مواج سلولی معمولاً به بیماران زخم بستر سطح سه و چهار توصیه می‌شود. ساختار این تشک به‌گونه‌ای است که از سلول‌های (لوله‌ها) جداگانه هوا که در کنار هم قرارگرفته‌اند، ساخته‌شده است. در این مدل از تشک‌ها نگران خراب شدن سلول‌ها نباشید زیرا آن‌ها قابلیت جدا شدن و تعمیر دارند. این نوع تشک نسبت به نوع ساده آن تحمل وزن بالاتری دارد و مقاوم‌تر است.
3- تشک‌های مواج بیمارستانی (تشک مواج لیزری)
مهم‌ترین عامل زخم بستر و تشدید آن، تعریق است. تشک‌های مواج بیمارستانی با ایجاد جریان هوای نامحسوس بر روی تشک از تعریق جلوگیری می‌کنند. نحوه ایجاد جریان هوای نامحسوس بر روی تشک به این‌گونه است که سوراخ‌های ریز و لیزری موجود بر روی تشک مقداری از هوای درون سلول‌ها را به بیرون می‌فرستد و موجب ایجاد یک جریان هوای نامحسوس می‌شوند؛ علت نام‌گذاری این تشک‌ها نیز همین مسئله می‌باشد. این تشک‌های فوق تخصصی مجهز به سیستم CPR نیز هستند.
این سیستم در مواقع ضروری مانند مواقعی که به احیا و ماساژ قلبی نیاز است امکان تخلیه فوری باد سلول‌ها را فراهم می‌کند. به این تشک‌ها تشک‌های مواج سنسوری نیز گفته می‌شود به‌این‌علت که انواع حرفه‌ای‌تر این تشک‌ها دارای سیستم هشدار دیداری و یا صوتی می‌باشند و اگر مشکلی برای تشک پیش بیاید فوراً به بیمار هشدار می‌دهند. نوع دیگر این تشک‌ها به‌صورت هوشمند فشار داخل تشک را بر اساس وزن بدن بیمار تنظیم می‌کنند.
تشک مواج بیمارستانی
برای خرید تشک مواج به چه نکاتی باید توجه کرد؟
بسیاری از تشک‌های مواج تمامی مشکلات مربوط به بیماری زخم بستر را برطرف می‌کنند اما باید به‌تناسب نوع تشک با نیازهای بیمار نیز توجه ویژه داشته باشید. هر چه زخم شدیدتر باشد نیاز به تشک ویژه‌تری دارید، به‌عنوان مثال بهتر است برای زخم بستر مرحله دو از تشک ژلی استفاده کنید و برای زخم بستر مرحله سه و چهار استفاده از تشک مواج پر شونده با هوا که قابلیت تنظیم نیز دارند، می‌تواند مناسب باشد. تشک‌های مواج معمولی در بازار شامل دو نوع تشک‌های مواج کم هوا و تشک‌های فشاری متناوب هستند .
تشک‌های فشار متناوب دارای دو مجموعه سلول‌های هوا هستند که قابلیت گسترش نیز دارند. سلول‌های هوا به‌صورت متناوب از هوا پر می‌شوند تا بتوانند به بهبود گردش خون در بدن بیمار کمک کنند. البته باید در خرید تشک مواج به این نکته توجه کرد که جنس تشک نرم باشد و حساسیت‌زا نباشد. در مجموع تمام تشک‌های مواج برای بیماران زخم بستر مناسب می‌باشند. کافی است شما بدون توجه به وزن بیمار تشک متناسب با نوع بیماری او را انتخاب کنید؛ البته توجه به مراقبت‌های دیگر در کنار تهیه این نوع تشک‌ها نیز از اهمیت بالایی برخوردار است تا بیمار علاوه بر مشکلی که دارد و به خاطر آن مجبور به خوابیدن روی تخت‌شده است، دچار مشکلاتی مضاعفی مانند زخم بستر نشود. نکاتی که باید قبل از خرید تشک به آن توجه کنید موارد مندرج در راهنمای خرید تشک و بعلاوه شامل موارد زیر است:
1- شدت و میزان پیشروی زخم بستر
2- نوع بیماری که فرد با آن درگیر است. در برخی از بیماری‌ها، فرد قدرت اندکی جابه جا شدن و تحرک را نیز ندارد و طبعاً به تشک مواج ویژه‌تری نیاز است.
3- هر چه وزن بیمار بیشتر باشد، اهمیت انتخاب تشک مناسب‌تر نیز بیشتر حس خواهد شد زیرا احتمال ایجاد زخم بستر در فردی با وزن بالا نسبت به دیگران بیشتر است.
